Odessa Odessa…!

Odessa Odessa…! Het is een titel die klinkt als een liedje. In werkelijkheid is het een intrigerend documentairedrieluik over de legendarische havenstad Odessa aan de Zwarte Zee. Vertrekpunt is Odessa in de Oekraïne. Van daaruit treedt de kijker in het voetspoor van de vele Russische Joden die hun thuis verlieten en emigreerden naar Amerika en Israël. Net als hen belandt de kijker al gauw de nostalgische gemeenschappen van “Little Odessa” in Brooklyn, New York en, in het derde deel, Ashdod, een Israëlische havenstad.

Kan men soms evenveel houden van een stad als van zijn eigen moeder? ‘Jazeker’, antwoordt een oude bokser die zijn laatste dagen slijt rond een boksschool in “Little Odessa”, ‘en zijn de moeders van Odessa niet ook de allerbeste moeders van de hele wereld?’ Zijn vrienden geven hem gelijk en zuchten nog een keer. Iedereen, of het nu een optimistisch dame in een minirok en visnetpanty is in Brooklyn of een nonchalante straatveger met een passie voor ‘Santa Frost’ in Jeruzalem, verlangt naar het Odessa van hun jeugd.

In Israël wordt bingo gespeeld. ‘In Odessa was gewoon Odessenaar, hier ben ik geen Jood maar een Rus.’ De zon schijnt op het witte balkon en de wodka staat op tafel. De jonge regisseur Michale Boganim toont de Russische melancholie en het Joods verlangen naar een thuis met behulp van een zelfverzekerde en filmische aanpak. Als in een soepel gestileerde speelfilm, glijdt de camera tijdens alledaagse situaties langs de vele markante personages. Het resultaat is gedistantieerd en betrokken tegelijk.

De geluidsband verbindt het ruisen van de zede met vooroorlogse radiofragmenten. Flarden van vroeger vloeien over in gekibbel van nu. Dezelfde herinneringen, dromen en illusies keren overal terug. Boganim gebruikt verschillende kleuren per locatie en accentueert daarmee tegelijkertijd de verschillen: van het verval in de Oekraïne en het bruisende Brooklyn tot het gepolitiseerde Israël. Overal grijpt men met dezelfde passie elke halve gelegenheid aan om te zingen over de glorie van Odessa.